In de afgelopen jaren is Lucky Fonz III zowel in binnen- als buitenland uitgegroeid tot een van Nederland’s bekendste songwriters. Zijn nummer ‘Ik Heb Een Meisje’ werd een top-10 hit. In februari verscheen zijn nieuwe album ‘Multimens’, een ode aan de veelzijdigheid van de mens. 

Onverschrokken, bruut en hartverscheurend: de korte verhalen van F.B. Hotz
(Lucky Fonz III)

Ik heb de korte verhalen van F.B. Hotz pas kort geleden ontdekt, maar vanaf het allereerste verhaal dat ik las (‘De tramrace’) behoorde hij onmiddellijk tot een van mijn favoriete Nederlandse schrijvers.

Dat is bijzonder om verschillende redenen. Ten eerste omdat ik, naarmate ik ouder word, niet meer zo vaak omver word geblazen door iets. Ten tweede omdat Hotz’ verhalen eigenlijk totaal niet meer aantrekkelijk zouden moeten zijn. Aan de oppervlakte is bijna alles aan zijn werk ouderwets, zelfs nog ouderwetser dan je zou verwachten van literatuur uit de jaren zestig en zeventig. Zijn verhalen spelen zich af op plekken en tijden waar bijna niemand in Nederland interesse in heeft, zoals de Krimoorlog (1853-1856!) of de begindagen van Eerste Wereldoorlog. Daarnaast doet de soms karikaturale pech van de hoofdpersonages mij denken aan het type ellende dat ik alleen nog ken van stumpers uit negentiende-eeuwse narigheid van bijvoorbeeld Thomas Hardy of Guy de Maupassant, waarbij het altijd voelt alsof het lot nog een rekening uit een vorig leven heeft te vereffenen.

Hotz’ melancholisch mededogen met de pechvogels voelt ook ouderwets aan. Het doet denken aan Nescio, wiens hart ook lag bij de goedbedoelende maar gedoemde sukkelaar. Zelfs in seksuele verlangens doen de mannen van Hotz in niks denken aan de decennia waarin ze tot leven zijn gewekt: in zijn wereld kan het hoofd nog op hol slaan bij het zien van een ontblote knie tussen rok en kous. Voeg daaraan toe een krankzinnige parade van stoomtreinen, paardenkoetsen én vergeten jazzmuziek die nog in niets aan de hippe bebop van Kerouac en zijn makkers doet denken, en je hebt een repertoire dat alles in zich lijkt te dragen om vergeten te worden.

Toch is Hotz onvergetelijk. Voor mij tenminste, en ook voor anderen uit mijn generatie; mijn uitgave heeft een mooi voorwoord van de jonge schrijver Thomas Heerma van Voss. Dat komt doordat de dingen die er in literatuur werkelijk toe doen bij Hotz een energie hebben die alles weer fris maakt: de tragikomische humor, het psychologisch inzicht in hunkerende mannenkoppen, de pijnlijke eerlijkheid van zijn karakters.

Bij Hotz creëert zelfinzicht vaak het drama. Wanneer zijn personages zichzelf betrappen, schaamt de lezer zich met hen mee. Als in het verhaal ‘Onrustige dagen’ het hoofdpersonage een aantrekkelijke vluchtelinge ontmoet, overvalt hem ‘een zweterig gevoel van macht of mogelijkheid van macht’. Hij geniet heel even van de mogelijkheid haar ‘verkeerd of goed te kunnen wijzen’, maar juist omdat wij ook wel weten dat hij de eerste optie nooit over zijn hart zou verkrijgen, wordt zijn opwinding niet iets sadistisch, maar juist iets eerlijks en tragisch. Het schetst een eenzame onderdrukking die in de laatste zin expliciet wordt, wanneer hij over zijn eigen vrouw denkt: “Zo staande over haar werk leek ze wel een baal hooi, maar ik wilde van haar houden.”

Dat is niet ouderwets maar onverschrokken, bruut en hartverscheurend. Daarom hou ik van Hotz.

Auteur: F.B. Hotz
Titel: Onrustige dagen 
Deze editie: 2019
Uitgever: De Arbeiderspers
Tekst&beeld: Lucky Fonz III & SLAA ©

De Leeslijst is een concept van SLAA. Iedere zomer vraagt SLAA schrijvers en artiesten naar hun favoriete boekentip. Op zoek naar leesinspiratie? Lees vanaf nu iedere week een boekentip op SLAA.nl.