Fel debat over veranderingen in het boekenvak.

Schrijvers, critici, uitgevers, wetenschappers en boekhandelaren debatteerden maandagavond 13 februari in De Rode Hoed in Amsterdam over de toekomst van het papieren boek, en de veranderingen in het boekenvak. Blijven uitgeverijen de gatekeepers die het kaf van het koren scheiden, of hebben moderne digitale lezers slechts een platform nodig waarop zij alle digitale content kunnen aanschaffen? Beide kanten werden fel verdedigd.

De avond werd georganiseerd door Literair Productiehuis Wintertuin, in samenwerking met Stichting Literaire Activiteiten Amsterdam en De Rode Hoed. Aanleiding van het debat was de bundelpresentatie Ramsj van Wintertuin. In deze spraakmakende bundel zetten schrijvers Ivo Victoria en Martijn Brugman, politicus Guy Verhofstadt, grafisch kunstenaar Kasper Andreasen, festivalmaker Joost Heijthuijsen en promovenda Inge van de Ven hun ideeën en verwachtingen uiteen. Ze gaan in niet alleen in op de nieuwe rol van het papieren boek, de uitgeverij en de bibliotheek, ze bespreken ook de nieuwe manieren waarop we onze menselijke behoefte aan het produceren en consumeren van verhalen zullen bevredigen.

Naast essayschrijvers Ivo Victoria en Joost Heijthuijsen, werd deelgenomen aan het debat door uitgeefster Lidewijde Paris (Nieuw Amsterdam), Marja Pruis (De Groene Amsterdammer), nieuwe media-nerd Alexander Klöpping, wetenschapper, publicist, uitgever en hoofdredacteur Bastiaan Bommeljé, hoogleraren Kiene Brillenburg Wurth en Lisa Kuitert, boekhandelaren Maarten Asscher (Athenaeum) en Fabian Paagman, en schrijvers Reif Larsen en Christiaan Weijts.

Met name Paris en Klöpping stonden recht tegenover elkaar. Paris vindt dat uitgevers een vertegenwoordigende functie hebben: ze maken veel auteurs tot wie ze zijn. Ook helpen zij de lezer met het vinden van het juiste boek. ‘Hoe moeten mensen nog boeken selecteren als er geen uitgeverijen en boekhandels meer zijn?’ Klöpping vond deze vraag shockerend: mensen vinden zelf wel wat ze willen lezen, net zoals je in de muziek ‘geen top-40 blaadje van de Free Record Shop meer nodig hebt’. Klöpping vindt de Nederlandse uitgevers stuitend arrogant: ze moeten naar voorbeeld van Amazon in de Verenigde Staten samenwerken om één platform voor e-books te bieden. Toch werd dit later op de avond door meerdere sprekers genuanceerd: in een klein taalgebied als Nederland is dat nog niet zo makkelijk.

Ook volgens schrijver Ivo Victoria staat de meerwaarde van de uitgeverij op de helling. Wanneer uitgeverijen weinig kennis hebben van digitale media en online marketing, en de redacteurs te druk zijn, dan kun je je afvragen hoe zinvol het nog is voor een auteur om een samenwerking aan te gaan met een uitgever. Bastiaan Bommeljé: ‘De meerwaarde van uitgeverijen is het tégenhouden van schrijvers en boeken; wij zijn de shit threshold die een tsunami aan ongeredigeerde teksten tegenhoudt.’ Een 16-jarige blogger uit het publiek pleitte juist voor the wisdom of the crowd. ‘Ik heb maar één keer in mijn leven een boek gekocht, en dat is omdat iedereen op Facebook er enthousiast over was’.

Deze avond was het startschot van meer discussies over de veranderingen in het literaire veld. Volg ze op wintertuin.nl, waar ook de essaybundel verkrijgbaar is en een uitgebreid verslag van de avond staat.

Klik hier voor een fotoverslag van de avond door Ñusta Nina. Kon je niet bij de eerste debatavond aanwezig zijn of heb je je punt niet kunnen maken? Discussieer hier verder: Ramsj Debat