De zomer, natuurlijk hét leesseizoen bij uitstek, is helaas voorbij. De afgelopen twee maanden heb ik hier een aantal boeken die ik las kunnen bespreken. Dat betekent dat ik ook een heleboel boeken níét heb kunnen bespreken. Daarom hier, in vogelvlucht, een paar andere boeken die me opvielen – en waarom.

Yaa Gyasi – Homegoing, Penguin Random House UK, 2016

Over dit boek wilde ik helemaal aan het begin van de zomer al iets schrijven, maar ik kwam er niet uit omdat het vrij ingewikkeld in elkaar zit. Het vertelt het verhaal van twee Ghanese zussen en de zeven generaties na hen. De zussen worden op jonge leeftijd van elkaar gescheiden: de een, Effia, trouwt met een slavenhandelaar, de ander, Esi, wordt als slaaf verkocht. In de hoofdstukken die volgen volg je het leven van hun kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen etc. en wordt pijnlijk duidelijk hoe slavernij vele generaties later nog doorwerkt op de identiteit en sociale positie van mensen. Vooral de hoofdstukken over de VS rond de ‘afschaffing’ (waarom ik dit tussen aanhalingstekens plaats is duidelijk voor wie het boek leest) van slavernij maakten indruk. Zou verplichte leeskost op middelbare scholen moeten zijn.

Roman Helinski – De wafelfabriek, Hollands Diep, 2017

Dit is een boek om in één ruk op een regenachtige middag uit te lezen, en dat is dan ook precies wat ik deed. Op een dag arriveert er een nieuwe werknemer in de wafelfabriek: Arka Narovski, een beetje een mysterieuze maar zeer charismatische man. Hij weet de overige werknemers, die tot dan toe tevreden, of in ieder geval niet ontevreden waren met hun werk, ervan te overtuigen dat de fabrieksdirecteur hen uitbuit. Omdat hij heel slim en manipulatief is, gaat zijn boodschap erin als de zoete koeken die de fabrieksvrouwen dag in dag uit produceren. Waarom heeft iedereen eigenlijk rotte tanden – iedereen behalve de directeur en de werkneemster met wie hij een affaire heeft? Al gauw krijgt het boek iets sektarisch, en over sektes lezen is altijd leuk. (Full disclosure: Roman is mijn tennismaatje. Dat zeg ik erbij omdat ik vind dat iedereen die over het boek van een vriend schrijft dat zou moeten doen.)

Femke Halsema – Pluche, Ambo Anthos, 2016

Dit boek heb ik sinds ik het las al aan zeker vier mensen aangeraden (en iedereen was net zo enthousiast als ik). De memoires van Femke Halsema zijn uiteraard interessant voor wie van politiek houdt, maar zeker ook voor mensen die daar niet zoveel mee hebben en, bijvoorbeeld, wel met soaps. Van de moord op Pim Fortuyn tot het aantreden van Jesse Klaver, van de affaire-Singh Varma tot alle bizarre acties van Rita Verdonk (ik was het alweer bijna vergeten, maar die heeft het Nederlandse volk toch ook maar mooi moeten verkroppen), Ayaan Hirsi Ali, Jolande Sap, Wouter Bos – allemaal passeren ze de revue. Pluche is een heel volledig en vooral leesbaar overzicht van de Nederlandse politiek de afgelopen twintig jaar.

Daan Windhorst – Gifjes, Nijgh & Van Ditmar, 2016

Gifjes kwam per toeval op mijn pad en in eerste instantie dacht ik: volgens mij is dit vooral een boek met flauwe grapjes. En toen bleek (ik wist het eigenlijk al) dus dat ik heel erg van flauwe grapjes houd. De korte verhalen (‘gifjes’) in dit boek zijn trouwens niet alléén grappig/flauw: ze zijn ook ontzettend scherp en maatschappijkritisch. Bij vlagen doet het boek denken aan de Britse serie Black Mirror: veel van de verhalen spelen zich af in de nabije toekomst en hebben een cynische/dystopische ondertoon. Het beste verhaal vind ik ‘Project Grondwet’, waarin honderd burgers (en honderd BN’ers) verplicht (de BN’ers uiteraard vrijwillig) een nieuwe concept-grondwet moeten verzinnen. Ondanks alle principiële bezwaren die je tegen zo’n project zou kunnen hebben ontaardt het verhaal in een e-mailruzie over het gebrek aan veganistische opties bij de lunch tussen een van de deelnemers en de stagiaire die het project leidt. Overigens ook een principieel bezwaar, maar ‘principes zijn geen geldige reden voor afwezigheid helaas’.

Nou goed, dag zomer, dag SLAA! De herfst is aangebroken – natuurlijk hét leesseizoen bij uitstek.