Stille heldinnen: vrouwen in verzet tegen de slavernij
In het teken van Keti Koti organiseert SLAA in samenwerking met journalist en opinieschrijver Janice Deul op 25 juni 2024 het programma ‘Stille heldinnen: vrouwen in verzet tegen de slavernij’. Lange tijd is de rol van vrouwen die zich inzetten voor de afschaffing van de slavernij onderbelicht gebleven. In dit programma gaan verschillende schrijvers hierover met elkaar en het publiek in gesprek. Welke rol speelden vrouwen in deze strijd? Waarom komen hun namen en verhalen zo weinig voor in de kennis die we hebben over het slavernijverleden? Schrijvers Phaedra Haringsma en Roline Redmond vertellen onder anderen over Ma Pansa. Janice Deul beschrijft haar in een artikel van BNNVARA als volgt: “Ma Pansa is een achttiende-eeuwse voormalig tot slaaf gemaakte vrouw die ontsnapte naar de binnenlanden van Suriname – en die beschouwd wordt als oermoeder van heel veel Saramaccaanse Marrons.”
Daarnaast kun je luisteren naar schrijver Dominique van Varsseveld, die een nieuwe tekst schrijft naar aanleiding van dit thema. We openen en eindigen met een voordracht van dichter en spoken-word artiest Zulile Blinker, die onder meer een ode brengt aan de moeder van verzetsheld Boni.
Het programma vindt plaats op 25 juni in de Bijlmer Parktheater pop-up in de Amsterdamse Poort. Aanvang: 20:00 uur. Na het programma is er gelegenheid om na te praten. Bij de ticketprijs zit een hapje inbegrepen!
Op 1 juli is het Keti Koti. We herdenken op deze dag de afschaffing van de slavernij in Suriname en het Caribisch gebied. Officieel een feit op 1 juli 1863, hoewel voormalig tot slaaf gemaakten nog tien jaar lang gratis moesten werken. Vorig jaar startte het Herdenkingsjaar Slavernijverleden dat op 1 juni 2024 ten einde komt.
Illustrator en dichter Meliza de Vries maakte een prachtige visual voor dit programma. Bekijk meer van haar werk op Instagram: @melizadevries.
Janice Deul (zij/haar) is een Afro-Nederlandse journalist, DIE-professional en mode-/cultuuractivist. Ze maakt zich sterk voor een inclusief, veilig en inspirerend klimaat in fashion, media en kunst. Als columnist werkte ze onder meer voor Opzij en NRC. Haar Volkskrant-stuk over de gedroomde vertaler van Amanda Gormans ‘The Hill We Climb’ ging in 2021 viraal en leidde tot een internationale polemiek. Janice Deul is co-auteur van Little Black Hair Book, waarin Afro-Nederlandse Black hair-vips hun haarverhaal delen. Ze is medesamensteller van Voices of Fashion, een fullcolour uitgave bij de gelijknamige tentoonstelling in Centraal Museum Utrecht over Black beauty, couture en stijlen, waaraan zij als co-curator verbonden was, en creative director van het bookazine Knowing Cotton Otherwise, van sustainable modemuseum Fashion for Good. Haar boek over Keti Koti, de herdenking en viering van de afschaffing van de slavernij in Suriname en op de toenmalige Nederlandse Antillen, verscheen op 1 juni 2023 bij Ambo|Anthos.
Zulile Blinker is een ‘wordsmith’ met een onderscheidend geluid en inhoud die je kracht geeft. De essentie van het hebben van een eigen stem vormt de ruggengraat van haar poëzietracks, video’s, evenementen en workshops. Haar dans met woord en geluid werpt licht op seksualiteit, cultureel erfgoed, klimaatproblematiek en vooral liefde. Ze is de trendsetter als het gaat om spoken word in Suriname. Ze organiseert activiteiten en initiatieven met haar stichting Platform Support Suriname en het dichterscollectief Kokolampu voor de jeugd en jonge makers. In haar radioprogramma/podcast Wat we doen komen onze motieven en taboes aan de orde. Haar korte kinderfilm Ebony kwam uit in 2007 en was de eerste kinderfilm in Nederland die het thema erotiek behandelde en daarmee werd ingezet in het onderwijs.
Roline Redmond (1949) ontving voor de familiekroniek De Doorsons de Brusseprijs 2022 voor het beste journalistieke boek van het jaar 2022. Roline Redmond won op 16-jarige leeftijd in Suriname de eerste prijs met haar essay over het thema vrijheid. In 1981 plaatste zij met haar doctoraalscriptie dat deels in boekvorm verscheen – Het beeld van Zwarte Mensen in Kinderboeken – het onderwerp op de agenda. Kinder- en schoolboeken werden geleidelijk aan aangepast. Roline schreef een tijd voor NRC. Zij doet beroepsmatig onderzoek naar maatschappelijke kwesties op het gebied van diversiteit en de positie van vrouwen. Daarnaast schrijft zij poëzie en verhalen in het Engels en Nederlands, vertaalt gedichten van Federico García Lorca in het Sranantongo en vergelijkt de Caribische teksten over de Yoruba-goden zoals moeder aarde (Yemaya/Aisa) met elkaar, alsook de dansen. In september 2024 wordt haar manuscript uit 2006 uitgegeven: De wasvrouw van de Drambrandersgracht. Het is de ‘voorloper’ van de familiekroniek: een bundel portretten van belangrijke familieleden uit de vorige generatie. Het zijn de centrale personen in Surinaamse families die zich na de slavernij hebben ingespannen om een betere positie te bereiken voor hun nakomelingen.
Dominique van Varsseveld is journalist en schrijver. Ze is redacteur bij de VPRO van het geschiedenisprogramma OVT, over de onvoltooid verleden tijd. Daarnaast schrijft ze voor de cultuurredactie van NRC, onder andere over het slavernijverleden. Voor de tentoonstelling Surinaamse Schrijvers – De weg naar een onafhankelijke literatuur, een samenwerking tussen het Nationaal Archief in Paramaribo en het Literatuurmuseum in Den Haag, was ze gastcurator en projectcoördinator. Bij Uitgeverij Querido werkt ze aan haar debuutroman. Haar korte verhalen zijn te lezen in De Revisor, Extra Extra Magazine en de jubileumbundel van Winternachten-Writers Unlimited. In 2021 en 2022 zat ze in de jury van de Boekenbon Literatuurprijs.
Phaedra Haringsma is een freelance journalist en fotograaf uit Amsterdam. Ze onderzoekt trans-Atlantische geschiedenis en hedendaagse koloniale verhoudingen. In 2022 behaalde ze haar masterdiploma International Relations aan de London School of Economics. Momenteel is Phaedra Gastcorrespondent Koloniaal Heden bij De Correspondent. Ook is ze betrokken bij het onderzoeksproject Decolonial Futures van de Universiteit van Amsterdam, en geeft ze rondleidingen bij The Black Archives.