Wanneer ik net een roman af heb, zoals nu, voel ik me altijd een beetje ontheemd. Het manuscript ligt bij de uitgever, omslag wordt ontworpen, aanbiedingstekst geschreven, spannend allemaal, leuk, enerverend, en toch loert daar ergens een zwart gat, want: ik heb nog duidelijk geen idee voor een volgend boek. En ik ben het gelukkigst als ik aan een roman werk. Lezen helpt dan. Vooral boeken waarbij mijn verbeelding direct wordt geprikkeld door de verassende vorm of taal. De gewichtlozen van de Mexicaanse schrijfster Valeria Luiselli is zo’n boek dat me alleen al door bladspiegel (de roman is opgebouwd uit korte fragmenten die door een zonachtig teken van elkaar worden gescheiden) bevalt. Alsof de stukken wit op de pagina’s er zijn om mij associaties te ontlokken.

In de roman is een jonge Mexicaanse redactrice aan het woord. In een sobere, directe maar niet minder poëtische stijl doet ze verslag van haar leven. Met man  en twee kleine kinderen woont ze in New York en werkt bij een kleine uitgever die vergeten en obscure Latijns Amerikaanse schrijvers onder de aandacht brengt. Ze raakt gefascineerd door de Mexicaanse schrijver Gilberto Owen, een tijdgenoot van de dichters Federico Lorca en Ezra Pound, die begin vorige eeuw ook enige tijd in New York leefde. Gaandeweg de roman raken de levens van de vrouw en de schrijver verweven, én ontwricht. Onduidelijk is waar de werkelijkheid van de verteller ophoudt en de fictie begint.

Het gekke was dat toen ik het boek van Luiselli opende en een paar regels las, ik meteen zin kreeg zelf weer iets nieuws te maken, zoals ik dat ook heb met de boeken van de Amerikaanse schrijver Paul Auster, waar ik op een of andere manier altijd naar terugkeer, als naar een wijze oude vriend die me door en door kent en weet wat mijn fascinaties zijn (momenteel herlees ik The book of illusions, dat – toevallig of niet – óók gaat over een schrijver die na het verlies van zijn vrouw en kinderen, totaal gefascineerd raakt door een acteur uit de tijd van de stomme film en in een avontuur belandt waarin fictie en werkelijkheid door elkaar gaan lopen). Hoewel heel verschillend qua stijl (Luiselli is veel afstandelijker dan de empatische Auster), gaan zowel De gewichtlozen als The book of illusions over identiteit, en de vloeibaarheid daarvan. Over jezelf verliezen en terugvinden of helemaal verdwijnen in (de verhalen van) iemand anders. Wie kan ik zijn? Hoeveel invloed heb ik daarop?

Mijn zoektocht naar inspiratie gaat altijd intuïtief en toevallig (De gewichtlozen pakte ik zomaar van een stapel boeken thuis bij een vriendin), maar is wél effectief. Alsof het boek wat ik nog moet schrijven, ergens al bestaat. Ik moet alleen goed lezen, luisteren (in de brede zin van het woord), mijmeren, associëren. Mezelf durven verliezen in de verhalen van anderen. Gewichtloos durven zijn zeg maar, als in de prachtige roman van Valeria Luiselli.

Christine Otten, juni 2016.

In oktober verschijnt de nieuwe roman van Christine Otten: We hadden liefde, we hadden wapens (AtlasContact)