SLAA

SLAA

Zichtlijnen – Moderne Deense literatuur: less is more

Zichtlijnen – Moderne Deense literatuur: less is more

2006-09-21 20:00:00

Op de eerste avond van het Deense festival komen twee vooraanstaande Deense auteurs aan het woord die opvallen door hun zeer eigenzinnige en experimentele omgang met de taal.
Pia Juul (1962) behoort tot de generatie van Deense dichters, die in het midden van de jaren tachtig debuteerde. Als schrijver is ze duidelijk beïnvloed door postmoderne esthetiek en filosofie. Haar gedichten zijn humoristisch, speels en melancholisch. Pia Juul is vooral gefascineerd door het alledaagse en ritmische van de taal. Een banaal gezegde of een bekend wijsje krijgen bij haar een nieuwe, verrassende betekenis. De favoriete thema’s in haar oeuvre zijn de instabiliteit van de identiteit, de maskerade van de sekse, de verwikkelingen van de erotiek, de onbetrouwbaarheid van de taal en de onvermijdelijke condities van de dood. Naast de dichtbundels, die als de binnenste tandraderen van het schrijverschap moeten worden beschouwd, heeft Pia Juul zowel romans als novellebundels gepubliceerd. Hierin problematiseert ze de rol van het individu versus de gemeenschap. In deze verhalen komt doorgaans geen plot voor in de traditionele zin van het woord. Het menselijke drama dat Pia Juul graag wil uitbeelden, wordt in plaats daarvan uitgedrukt via een nuchtere taalkunst, die zijn weerga niet kent in de recente Deense literatuur.
‘Less is more’ – de bekende slogan van het minimalisme – zou het motto kunnen zijn voor Peter Adolphsen (1972) als verteller. Zijn verzamelde productie is tot op heden niet groot, niettemin heb je als lezer het gevoel dat je reusachtige afstanden samen met hem hebt afgelegd. Dat komt doordat hij schrijft met een enorme concentratie en met gevoel voor meerstemmige variatie. Hij doet geen pogingen om origineel te zijn, hij graait bijeen wat hem in zijn kraam te pas komt en maakt van zijn teksten ontmoetingsplaatsen in en voor literatuur. Zijn boeken kunnen beschouwd worden als overdadige catalogi van vertelmogelijkheden. Ze bevatten fabels, parabels en mythen; Kafka-achtige situaties; literaire readymades, ultrakorte biografieën, superieure genreparodieën en tenslotte polyfone vertellingen, die in de traditie van Luís Borges fictie met factie vermengen. Achter al deze verkenningen lijkt enerzijds een wijze acceptatie van kennis schuil te gaan – historische, linguïstische, biologische – en anderzijds een obsessie voor het niet-kenbare en het onzegbare. Adolphens concrete minimalisme is met andere woorden van uitgesproken metafysische aard.
De schrijvers spreken over belangrijke thema’s in hun werk en lezen karakteristieke fragmenten voor. Geflankeerd door vertaler Edith Koenders worden ze geïnterviewd door Henk van der Liet.
Voertaal: Engels