SLAA

SLAA

Het geheugen van een berg, een smartphone

Maurits de Bruijn

Het geheugen van een berg, een smartphone

Maurits de Bruijn

Het geheugen van een berg, een smartphone

Fase 10: Hoe gladder de façades van de stad worden, hoe meer waarde men hecht aan de rimpels die mensen op hun gezichten dragen. Met ieder gebouw dat tegen de vlakte gaat, groeit het verlangen naar groeven, fouten, plooien. Tieners verven hun haar grijs. Mensen gebruiken meel om hun huid die typische, grauwe aanblik te geven.

Fase 2: De Parijse burgemeester schrijft een verklaring waarin hij het staal van de Eiffeltoren vermoeid noemt. Van over de hele wereld trekken fanatiekelingen naar de bouwput om een van de 18.038 stukken metaal waaruit de toren was opgebouwd te redden van de vergetelheid. Ze lijken op mieren die opgebrande lucifers verslepen.

In Amsterdam blijkt de Noord-Zuidlijn een dekmantel te zijn. De werkelijke motivatie voor het aanleggen van een metrolijn door het eeuwenoude centrum van de stad is het planten van bommen en het doorzagen van fundamenten. Het verhaal wordt tot complottheorie bestempeld, maar feit blijft dat naast de geplande en aankondigde ontploffingen, honderden gebouwen na vier eeuwen besluiten op te geven en in elkaar zakken.

Bewoners overleven het doorzakken van hun grachtenpanden vaak niet en daarmee verdwijnt een aanzienlijk deel van de Nederlandse elite. Veel televisiepresentatoren en acteurs laten het leven onder het puin van hun droomhuizen.
Sommigen menen dat het huidige bewind baat heeft bij het plotselinge overlijden van de sterren. Want net als gebouwen, kunnen ook mensen monumenten worden.

Fase 4: Het Paleis op de Dam verdwijnt samen met de verleden tijd van de telefoons. Alle zinnen die men maakt, vertaalt auto-correct naar het heden. Was werd is, of soms ben. De grafzerken van de Oude Kerk liggen wekenlang op straat voordat graafmachines ze wegdragen. Studenten van de kunstacademies leggen grote vellen over de stenen en duwen hun houtskool over het papier in de hoop een goede afdruk te maken. Het blijft ongezien, anders zouden ook die wanhopige kunstwerken in beslag genomen worden.

Fase 11: Het ontwortelingsyndroom wordt volksziekte nummer 1. De DSM beschrijft de aandoening als een stemmingstoornis die wordt gekenmerkt door manische episoden en een permanent gevoel van ontheemding. Al snel staat de ziekte bekend als heimwee van het hart, tot ook die term niet meer in de media mag worden gevoerd. Hij zou te aanstootgevend zijn.

Fase 6: Er gaan geruchten dat De Nachtwacht niet is verbrand maar is ondergebracht in een vergelegen depot. Het filmpje waarop het olieschilderij door geharnaste mannen en vrouwen wordt vernietigd, wordt miljoenen keren gedeeld. Men bevraagt de authenticiteit van de vlammen die het doek opeten. Die zouden te geel zijn.

Fase 5: Rotterdam wordt de nieuwe hoofdstad van Nederland.

Fase 3: In de lucht hangt het stof van trage ontploffingen. Het duurt maanden voor het zonlicht de straten van Amsterdam weer bereikt. Op het nieuws praat men over een grijze sluier. De weinige literatuurliefhebbers die de stad nog telt, noemen de dampen Ruisend Gruis. Door die kleine groep worden de werken van onze grote schrijvers heimelijk gemist. Ze memoreren zelfs in het geniep hun minder goede romans.

Grachten veranderen in stilstaande modder. Duiven en eenden trekken naar het oosten en noorden van het land. Toch blijft men broodkruimels in tuinen en op gazons gooien. Het blijkt een van de gewoontes te zijn die de mens maar moeilijk weet af te schudden. De mist zorgt voor talloze auto-ongelukken en allergieën. Mondkapjes in allerlei varianten verrijken het straatbeeld. Sommigen dragen beschermende pakken, maar de bommen stralen allang niet meer het gevaar uit van aanslagen. Ze hebben meer weg van de voorspelbaarheid van gletsjerpijlen. De doffe knallen weerkaatsen tegen de ruiten van de gebouwen die overeind mogen blijven. Alles van na de jaren ’80, zo heeft de interim-commissie besloten. Je kunt veel van de Toekomstpartij zeggen, maar een gebrek aan daadkracht kun je ze onmogelijk verwijten.

Fase 12: Wat er voor de geschiedenis terugkomt, wordt niet uitgesproken. Tegenstanders van het uitvlakken van het verleden, noemen het Het nieuwe nihilisme, voorstanders houden het op Mindfulness. Een wereld zonder verleden en zonder toekomst. Eindelijk in het nu leven.

Fase 7: Bomen worden massaal geliefkoosd. In veel plantsoenen worden tekeningen gekerfd, achterblijfsels van mensen die de aarde bevoelen in de hoop weer in contact te komen met iets wat ouder is dan zijzelf. Tieners koesteren de natuur als nooit tevoren en kamperen in de Veluwe tot het op het inmiddels vernietigde Vondelpark lijkt. Mensen ketenen zich vast aan de hunnebedden.

Het brengt de Toekomstpartij op een idee. Ook de natuur is verleden.

Fase 9: Er wordt getwijfeld over begraafplaatsen. Het afbreken van fjorden. De Amerikaanse president overweegt de Grand Canyon te dichten. De plannen blijken veel te kostbaar.

Fase 8: Wat er nog rest van het verleden, wordt in het geheim geëerd in slecht verlichte zaaltjes en achterkamers. Ouderen vertellen hun levensverhalen aan decennia jongere toehoorders. Het publiek vraagt de spreker naar hun favoriete speelgoed, lievelingseten, hun kinderangsten, Een klein aantal vertellers heeft foto’s weten te behoeden voor één van de eerste maatregelen: het confisqueren en verbranden van familie-albums.

Iedereen die voor 1970 is geboren maakt aanspraak op de rol van verteller en ontvangt per sessie rond de duizend euro. Er ontstaat een groep piraten die zich ouder voordoen dan ze zijn en onware verhalen over het verleden verspreiden.

Fase 11: Diep in de lichamen van zij die oud zijn, schuilt een vermoeidheid waar ze sinds korte tijd geen last meer van hebben. Iedereen heeft weleens gehoord over het inkapselen van kankercellen. Het is alsof hun vermoeidheid is omzwachteld door gezonde cellen.

Fase 6: Met de maatregel verdwijnen ook religieuze artefacten en teksten. Mondelinge overlevering is de enige manier om het geloof in leven te houden. Daarmee versplinteren veel religies. De verwachting is dat de cirkel van gelovigen over honderd jaar niet veel verder reikt dan een dorp, wijk of familie.

Fase 16: Steeds meer jonge mensen knopen relaties aan met ouderen. Er worden talloze artikelen geschreven over het steeds verder uitdijende leeftijdsverschil tussen geliefden. Het geboortecijfer daalt drastisch. Over een verbod wordt gespeculeerd, maar dit blijkt grondwettelijk onhaalbaar.

Fase 10: Oudhollands snoep komt na een korte afwezigheid terug op de markt onder de naam ‘Hollands snoep’.

Fase 14: Europa ziet het toerisme drastisch afnemen. Praag en Boedapest hebben hun bruggen verloren, van de Trevifontein is niet meer dan een groezelige put over, de Eiffeltoren is vervangen door een centrum voor innovatie en technologie.

‘Het is altijd de bedoeling geweest dat de toren werd gesloopt. Sommige meesterwerken zijn maar voor even,’ laat de Franse president optekenen tijdens een persconferentie.

Fase 19: Alle smartphones die in gebruik zijn worden iedere nacht om 0.00 uur gewist. Smsjes, foto’s, niets kan langer dan 24 uur bestaan. Op het Malieveld vinden protesten plaats. De berichtgeving in de media is minimaal en lacherig. De eerste maatregelen waar mensen zich werkelijk druk om maken beperkt zich tot de emoji en xjes die men aan vrienden en geliefden stuurt, luiden de artikelen.

Het gebruik van telefoons en computers neemt af. Veel gebruikers blijken ook die apparaten te koesteren vanwege hun logboekachtige kwaliteiten.

Fase 0: Het is het jaar 2000. De millenniumbug heeft ons digitale geheugen grotendeels gewist. Na de aanslagen van 9/11 staat een politieke partij op die zichzelf De Futuristen noemt.

De eerste wereld heeft teveel geschiedenis, zo menen ze. Het gewicht van die geschiedenis is te groots, te mooi, te overweldigend, drukt te zwaar op onze bevoorrechte schouders. Religie heeft eeuwenlang voor sociale cohesie en wijdverspreide normen en waarden gezorgd, maar heeft die uitwerking verruilt voor een giftige oorlog.

Wat de derde wereld op ons voor heeft, is een toekomst die hoopvoller is dan het verleden, zo luidt een van de talloze argumenten die vanuit niets het debat binnensluipen. Als je je eigen toekomst niet bedenkt, krijg je de toekomst van een ander, schrijft de Partij in een ultrakort statement dat twee jaar na de Eeuwwende wordt verspreid.

Europa neemt het voortouw in de operatie onder de leus ‘De oude wereld schudt haar huid af.’ De VS, Canada en Australië volgen snel. Survival of the oblivious wordt de stroming genoemd die internationaal aansluiting vindt.

Fase 4: Zonder geschiedenis wordt de mens gestript van zijn afkomst. Het afschaffen van alle histories zal onze persoonlijke geschiedenissen meenemen in zijn kielzog en een buitenlaag van iedereen afpellen. We zullen er niet plotseling allemaal hetzelfde uitzien, maar zwart zal zonder verhalen, zonder conotaties, precies hetzelfde betekenen als wit. Zonder Tweede Wereldoorlog ben je als Jood geen minderheid. Zonder voorgeschiedenis is niemand migrant.

Het is de enige manier om een werkelijk gelijkwaardige samenleving te creëren.

Fase 20: Veel boodschappen worden niet-chronologisch opgesteld, zodat ze niet in beslag genomen kunnen worden vanwege hun historiserende kwaliteiten. Chronologie wordt omzeild zodat geen tekst op een geschiedkundige lijkt, is de simpele gedachte achter deze tactiek. Het is nog maar de vraag hoe lang deze verzetsdaad stand zal houden.